کتاب مقررات صادرات و واردات سال 1401

اصلاحات انجام شده در نسخه 1401

-تغییرات اصلاحات نمانکلاتور بین المللی هر پنج سال یک بار

-قانون بودجه سال 1401و تغییر نرخ ارز -فهرست اقلام مشمول عوارض صادراتی

فهرست کتاب مقررات صادرات و واردات سال 1401

مقـررات صادرات و واردات 1401
قسمت اول : حیوانات زنده ، محصولات حیوانی
قسمت دوم : محصولات نباتی
قسمت سوم : چربی ها و روغن های حیوانی یا نباتی ، فرآورده های …
قسمت چهارم : محصولات صنایع غذایی ، نوشابه ها ، آبگون های الکلی و …
قسمت پنجم : محصولات معدنی
قسمت ششم : محصولات صنایع شیمیایی یا صنایع وابسته به آن
قسمت هفتم : مواد پلاستیکی و اشیاء ساخته شده از این مواد ، کائوچو و اشیاء …
قسمت هشتم : پوست خام ، چرم ، پوست های نرم و اشیاء ساخته شده از این مواد ، اشیاء
قسمت نهم : چوب و اشیاء چوبی ، زغال چوب ، چوب پنبه و اشیاء چوب پنبه ای ، …
قسمت دهم : خمیر چوب یا سایر مواد الیافی سلولزی ، کاغذ یا مقوا برای بازیافت
قسمت یازدهم : مواد نسجی و مصنوعات از این مواد
قسمت دوازدهم : کفش ، کلاه ، چترآفتابی ، عصا ، عصای صندلی شو ، شلاق و تازیانه ، …
قسمت سیزدهم : مصنوعات از سنگ ، گچ ، سیمان ، پنبه نسوز ( Asbestos )، میکا ، …
قسمت چهاردهم : مروارید طبیعی یا پرورده ، سنگ های گرانبها یا نیمه گرانبها ، فلزات …
قسمت پانزدهم : فلزات معمولی و مصنوعات آن ها
قسمت شانزدهم : ماشین آلات و وسایل مکانیکی ، ادوات برقی ، اجزاء و قطعات آن ها و …
قسمت هفدهم : وسایل نقلیه زمینی ، هوایی ، آبی و تجهیزات ترابری مربوط به آن ها
قسمت هجدهم : آلات و دستگاه های اپتیک ، عکاسی ، سینماتوگرافی ، سنجش ، کنترل ، …
قسمت نوزدهم : اسلحه و مهمات ، اجزاء و قطعات و متفرعات آن ها
قسمت بیستم : کالاها و مصنوعات گوناگون
قسمت بیست و یکم : اشیاء هنری ، اشیاء کلکسیون یا عتیقه
ضمائم شماره 1 – 6
ضمائم شماره 7 – 8

بررسی تغییرات کتاب مقررات صادرات و واردات سال 1401
کتاب مقررات صادرات و واردات دارای قدمتی طولانی در عرصه اطلاع رسانی به تجار و تولید کنندگان بوده و سالیان سال برای شفاف سازی تجارت خارجی چاپ و منتشر می شود. کتاب حاضر از سه بخش تشکیل می شود بخش اول قوانین و مقررات مربوط به صادرات و واردات و مبادلات مرزی و برخی از قوانین مرتبط دیگر ، بخش دوم جداول پیوست آئین نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات(مشتمل بر 98 فصل) که حقوق ورودی اقلام و قوانین ویژه مرتبط به هر فصل از جداول در زمینه واردات و صادرات را در بر دارد و بخش سوم که شامل ضمایم است.

تغییرات و اصلاحات مربوط به این سه بخش در طی هر سال در جلسات کمیسیون ماده یک آئین نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات و سایر مراجع، بررسی و تصمیم گیری شده و در قالب اصلاح قانون ، آئین نامه های مصوب هیات وزیران و یا سایر موارد به دفتر مقررات صادرات و واردات وزارت صنعت، معدن و تجارت ارسال و پس از جمع بندی در کتاب فوق پیاده سازی شده و سپس به موسسه چاپ ونشر بازرگانی جهت چاپ و انتشار ارسال می گردد.

تغییرات صورت گرفته بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۱ و مصوبات هیئت‌وزیران به همراه اصلاحات نمانکلاتور سال ۲۰۲۲ که شامل اصلاحات گسترده‌ای است در کتاب مقررات صادرات و واردات سال ۱۴۰۱ اعمال‌شده است و به‌زودی برای اطلاع و بهره‌برداری واردکنندگان، صادرکنندگان، تولیدکنندگان و سایر ذینفعان چاپ و منتشر خواهد شد.

این کتاب به سه دلیل عمده دارای تغییرات زیادی است، اول به دلیل تغییرات اصلاحات نمانکلاتورهای بین‌المللی که هر پنج سال یک مرتبه تغییر می­کنند. تغییر نمانکلاتورها باعث تغییرات گسترده و حتی جابجایی تعرفه­های جهانی در فصول مختلف و تغییرات متعاقب آن در ردیف تعرفه‌های ملی شده است. برخی ردیف های تعرفه­ حذف شده­اند و در برخی موارد ردیف تعرفه­هایی اضافه شده‌اند. علاوه بر این در سطح یادداشت­ها و جداول نیز تغییراتی داشته­ ایم.

دوم دلیل تغییرات، مربوط به قانون بودجه سال 1401 و تغییر نرخ ارز محاسباتی حقوق ورودی است. حقوق ورودی از دو بخش عوارض گمرکی و سود بازرگانی تشکیل شده است و با تغییر مبنای محاسبه نرخ ارز و حذف ارز ترجیحی، دولت جهت کاهش اثرات تورمی، نسبت به کاهش سود بازرگانی اقدام نموده است. بنابراین اولا حقوق ورودی کلیه کالاها بصورت کلی تغییر کرده‌اند، مگر در موارد استثناء که تعداد انگشت شماری است، ثانیا ستون حقوق ورودی به دو ستون عوارض گمرکی و سود بازرگانی تبدیل شده است .

همچنین با توجه به قانون بودجه سال جاری ، حقوق گمرکی نهاده های کشاورزی و دامی و همچنین دارو تجهیزات پزشکی از 4 به 1 تقلیل یافته است.

سوم تغییرات به جهت اضافه نمودن فهرست اقلام مشمول عوارض صادراتی به کتاب است. عوارض صادراتی که مصوب شورای اقتصاد است در جداول با ستاره و در انتهای کتاب نیز بصورت فهرستی درج گردیده است.

نرخ ارزی که در سال 97 برای حقوق ورودی کالاها در نظر گرفته شد بیش از نرخ بانک بود، اما بازار نرخ بالاتری داشت؛ دولت نرخ چهار هزار و 200 تومان را برای این موضوع اعلام کرد، اما به‌مرور تفاوت نرخ ارز زیاد شد به گونه‌ای که نرخ نیما در سال 1397 و 1398 به هشت هزار و 500 تومان و ۱۱ هزار تومان رسید و فاصله بین نرخی که دولت به‌عنوان چهار هزار و 200 تومان اعلام کرد با نرخی که در بازار بود و نرخی که بانک به‌عنوان نرخ نیما اعلام می‌کرد، تفاوت فاحشی داشت و مشکلاتی را ایجاد کرد، یعنی کالایی با ارز چهار هزار و 200 وارد می‌شد و نرخ محاسبه هم چهار هزار و 200 تومان بود، اما در بازار به نرخ آزاد به‌دست مصرف‌کننده می‌رسید و در عمل ایجاد مفسده و رانت کرده بود. بر اساس قانون بودجه حقوق ورودی بر اساس نرخ ارز ETS محاسبه می گردد. بنابراین در سال 1401 نرخ تعرفه ثابت اما ارزش آن با توجه به تغییرات نرخ ETS شناور خواهد شد. میانگین حقوق ورودی در سال ۱۴۰۰، حدود ۱۹ درصد بود که اکنون بر اساس

مصوبه هیئت‌وزیران پیشنهادی وزارت صمت، این عدد به ۱۴ درصد کاهش پیداکرده است. اتفاقی که سال ۱۳۹۷ در خصوص شرایط ارزی کشور پیش آمد، باعث شد که نرخ ثابتی اعلام شود که در آن زمان چهار هزار و 200 تومان تعیین شد و در همان زمان نیز بالاتر از قیمت ارز در بازار بود. به هر حال تا سال 97 هم بصورت شناور محاسبه می­شده است و سابقه ذهنی در این خصوص وجود دارد. افراد برای استفاده از این کتاب باید تعرفه‌ها را بخوبی بشناسند، این موضوع بوسیله مطالعه کتاب‌های توصیفی یا شرکت در دوره‌های آموزشی محقق می‌گردد. موضوعات مربوط به رفع تعهدات ارزی، شرایط اخذ کارت بازرگانی، شناخت بازارهای هدف صادراتی بسیار مهم است. بیشتر یادداشت‌هایی که اضافه شده است برای شفاف‌سازی است، مواردی مربوط به سازمان انرژی اتمی و مواردی هم مربوط به اقلامی که با مجوز وزارت بهداشت می‌توانسته کاهش حقوق گمرکی داشته باشد در توضیحات و مندرجات ذکر شده است. همچنین در رابطه با عوارض صادراتی هم در مندرجات به عنوان یادداشت آورده شده است. عوارض صادراتی هم در فصول و هم در ضمایم اضافه شده است. در فصل ۹۸ نیز عمده تغییرات همان کاهش سود بازرگانی است. تولیدکنندگان که مواد اولیه وارداتی دارند حتما کتاب را ببینند، هر کسی که کار صادرات و واردات انجام می دهد، اصناف تولیدی، ترخیص‌کاران، واردکنندگان، دستگاه‌های دولتی که متولی مجوزهای صادرات و واردات هستند و هر فرد حقیقی یا حقوقی که به نحوی با تجارت سر و کار دارد. سود بازرگانی همه کالاهایی که دارای حقوق ورودی پنج درصد هستند به صفر کاهش‌ یافته است و برای بیش از ۵۰۰ ردیف تعرفه‌ای اعلام‌شده از سوی وزارت

جهاد کشاورزی بر اساس قانون بودجه امسال، کاهش حقوق گمرکی از چهار درصد به یک درصد را داشته‌ایم؛ همچنین حقوق ورودی برخی از این کالاها پنج درصد بوده یعنی ۱+۴ بوده که چهار درصد حقوق گمرکی آن بر اساس قانون بودجه به یک درصد کاهش‌یافته و سود بازرگانی آن نیز بر اساس مصوبه هیئت‌وزیران صفر شده است، بنابراین این اقلام با حقوق ورودی یک درصد وارد خواهند شد.

علاوه بر این کالاهایی که مربوط به وزارت بهداشت هستند شامل دارو و تجهیزات پزشکی نیز با اجازه وزارت بهداشت اگر حقوق ورودی آن‌ها تا سال گذشته ۵ درصد بوده، اکنون برای واردات مشمول یک درصد حقوق ورودی می‌شوند. در این ویرایش کتاب، برای تجهیزات پزشکی فهرستی اعلام‌ شده است که در کتاب مقررات صادرات و واردات برای شفافیت و آگاهی واردکنندگان مشخص‌شده، اما برای اقلام دارویی فهرستی اعلام‌ نشده که به‌عنوان مندرجات ذیل یادداشت فصول به متقاضیان اطلاع‌رسانی شده است. در صورت موافقت وزارت بهداشت، داروها نیز می‌توانند شامل این کاهش حقوق گمرکی شوند.

سال گذشته که قانون بودجه ابلاغ شد، جلسات متعددی در کمیسیون ماده یک برای تغییر سود بازرگانی داشتیم و چندین شیوه نیز مطرح بود، اما به علت موضوع تغییر دولت، فشار تورمی احتمالی و جو روانی آن زمان، این اتفاق در دولت قبل نیفتاد در دولت جدید نیز با توجه به تغییر کابینه نیاز به بررسی مجدد وجود داشت، بنابراین دولت جدید نیز نتوانست سال گذشته به این جمع‌بندی برسد و این کار به سال ۱۴۰۱ موکول شد که درنهایت امسال اتفاق افتاد.